Αποκαλύπτονται στο κοινό μεγάλες και ξεχωριστές στιγμές της ζωής και του σπουδαίου έργου του εβραϊκής καταγωγής εμβληματικού σκηνοθέτη
Αφιερωμένη στον Ρενάτο Μόρντο, πρώτο σκηνοθέτη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που βρέθηκε στην Ελλάδα για να διαφύγει από τη φρίκη του ναζιστικού καθεστώτος και τους διωγμούς των Εβραίων στη Γερμανία, είναι η μεγάλη έκθεση που φιλοξενείται στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με τίτλο «Ρενάτο Μόρντο: Εβραίος, Έλληνας και Γερμανός. Η ζωή ενός καλλιτέχνη την εποχή των άκρων».
Στο Φουαγιέ του κτηρίου Μ2 του Ο.Μ.Μ.Θ., έως τις 19 Φεβρουαρίου 2023, αποκαλύπτονται στο κοινό μεγάλες και ξεχωριστές στιγμές της ζωής και του σπουδαίου έργου του εβραϊκής καταγωγής εμβληματικού σκηνοθέτη του θεάτρου και της όπερας, σε μια εξαιρετική έκθεση φωτογραφιών και τεκμηρίων που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε, την Κεντρική Υπηρεσία Πολιτικής Αγωγής Ρηνανίας-Παλατινάτου και το Πολιτιστικό Τρίγωνο Πρεσπών.
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου, στις 17.30, στο Ινστιτούτο Γκαίτε και ακολούθως, στις 19.00, στο Φουαγιέ του κτηρίου Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, με το κλίμα συγκίνησης να είναι διάχυτο στο χώρο και τους παρευρισκόμενους. Η έκθεση παρουσιάζει τις συνέπειες της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και πραγματεύεται τις επιπτώσεις της σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και τα περιπετειώδη βιώματα του Ρενάτο Μόρντο.
Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη στο κοινό και η επιμέλεια της φέρει τη σφραγίδα του ελληνιστή Torsten Israel (Μάνχαιμ και Αθήνα), ενώ για τη δημιουργία της συνεργάστηκαν ο Uwe Bader (Κεντρική Υπηρεσία Πολιτικής Αγωγής Ρηνανίας-Παλατινάτου) και η Μαρίτα Χόφμαν (εκδοτικός οίκος LLUX, Λούντβιγκσχάφεν στον Ρήνο).
Εκ μέρους των διοργανωτών, στη διακριτική τελετή εγκαινίων της έκθεσης παρευρέθηκαν η Πρόεδρος του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης Ευγενία Αλεξανδροπούλου-Αιγυπτιάδου, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης Χρίστος Γαλιλαίας, η Διευθύντρια του Ινστιτούτου Γκαίτε Beate Kohler, ο Διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αγωγής του κρατιδίου της Ρηνανίας-Παλατινάτου Bernhard Kukatzki και η Διευθύντρια του Πολιτιστικού Τριγώνου Πρεσπών Gabriela Scheiner.
Εκ μέρους των Φορέων της Θεσσαλονίκης παρευρέθηκαν η Γενική Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Sybilla Bendig, η Αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, ο Αντιδήμαρχος Αθλητισμού, Νεολαίας και Εθελοντισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης Νίκος Ζεϊμπέκης, ο Αντιπρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Λάζαρος Σεφιχά και ο πρ. Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και νυν Αντιπρόεδρος του Μουσείου Ολοκαυτώματος Γιάννης Μπουτάρης.
Χαιρετίζοντας τα εγκαίνια της έκθεσης η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, Ευγενία Αλεξανδροπούλου-Αιγυπτιάδου, επισήμανε στην τοποθέτησή της ότι η ζωή του Ρενάτο Μόρντο σκιαγραφεί τον τρόμο του πολέμου, του στιγματισμού, της καταδίωξης και της φυλακής. Όπως ανέφερε: «Αξιοποιώντας τον παιδαγωγικό ρόλο της ιστορίας και τη συμβολή του πολιτισμού στη διαμόρφωσή της, ως Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης θέλουμε μέσω της έκθεσης να μεταφέρουμε ιστορικά διδάγματα. Να υπενθυμίσουμε τον αέναο αγώνα του ανθρώπου να μεταλαμπαδεύσει στις νεότερες γενιές τις αξίες και τα ιδανικά της ισότητας, της αλληλεγγύης, του σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή, που πρέπει να διαμορφώνουν το κοινό ευρωπαϊκό μας παρόν και μέλλον. Ένα μέλλον στο οποίο δεν θα χωρά η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός».
Και πρόσθεσε: «Επειδή στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης δεν φιλοξενούμε μόνο τον πολιτισμό, αλλά τον αναδεικνύουμε και τον προάγουμε, αποφασίσαμε η είσοδος να είναι ελεύθερη για το κοινό. Θέλουμε να την επισκεφθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι και να γίνουν κοινωνοί των βαθύτερων μηνυμάτων που ανακλούν τα εκθέματα. Μονάχα έτσι θα αποφύγουμε να τα επαναλάβουμε ως ανθρωπότητα».
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, Χρίστος Γαλιλαίας, εστίασε στην προσφορά του Ρενάτο Μόρντο στον πολιτισμό, επισημαίνοντας ότι ήταν πάντα πρωτοπόρος και κορυφαία προσωπικότητα.
Ο Διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αγωγής του κρατιδίου της Ρηνανίας-Παλατινάτου, Bernhard Kukatzki, δήλωσε ότι η έκθεση μπορεί να έχει επίδραση στον κόσμο, να ενημερώσει για το ελληνογερμανικό παρελθόν και να συμβάλλει στην κατανόηση και στην προσέγγιση των δυο κοινωνιών.
Όπως είπε: «Όταν ασχολείται κανείς με τη βιογραφία του Ρενάτο Μόρντο δεν πρέπει να εστιάσει μόνο στο θλιβερό της ιστορίας του. Η ιστορία της ζωής του προσφέρει πολλές προσεγγίσεις ώστε να αναδείξει κανείς το πόσο σημαντικό ήταν για εκείνον, παρόλα τα χτυπήματα, να “ανασταίνεται” ξανά και ξανά και να συνεχίζει την καλλιτεχνική του πορεία. Και αυτό, δίχως να επιτρέψουμε να ξεχαστούν αυτά που βίωσε και όσα του έχουν συμβεί. Ο Ρενάτο Μόρντο μπορεί ακόμα και σήμερα να μας δώσει κουράγιο και ενθάρρυνση ώστε να μην απελπιζόμαστε αλλά να προσπαθούμε να βρούμε το δικό μας δρόμο και να συνεχίζουμε. Με την έκθεση αυτή μπορούμε να προωθήσουμε την κοινή μνήμη μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας για τις αιτίες και τα παρασκήνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μνήμη που παραμελήθηκε για δεκαετίες και μπορούμε να καταστήσουμε σαφές πόσο σημαντική είναι η συνεργασία για τη διατήρηση της Δημοκρατίας και της ειρήνης στην Ε.Ε. τόσο για τις δυο χώρες όσο και για όλα τα κράτη μέλη».
Η Διευθύντρια του Πολιτιστικού Τριγώνου Πρεσπών, Gabriela Scheiner, ανέφερε στον χαιρετισμό της ότι ο Ρενάτο Μόρντο δείχνει πως μπορεί ένας άνθρωπος, ακόμη και υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες, να παραμείνει πιστός στη δημιουργία, στον ενθουσιασμό για τη ζωή και την αγάπη για την τέχνη.
«Σε αυτό το πλαίσιο και με αυτό το μήνυμα έχουμε καλέσει πολλά σχολεία να επισκεφθούν την έκθεση και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και στο Ινστιτούτο Γκαίτε και για τις 10 Φεβρουαρίου προγραμματίζουμε μια εκδήλωση για να γιορτάσουμε αυτήν τη θετική πλευρά της ζωής του Ρενάτο Μόρντο».
Η Γενική Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, Sybilla Bendig, παρατήρησε ότι ο Ρενάτο Μόρντο είχε μια ασυνήθιστη πορεία ζωής. «Χαίρομαι που υπάρχει αυτή η έκθεση και την βρίσκω θαυμάσια. Εύχομαι κάθε επιτυχία» ήταν η χαρακτηριστική της αναφορά.
«Χαίρομαι που το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης δεν μας προσφέρει μόνο εξαιρετικά μουσικοθεατρικά θεάματα αλλά κατορθώνει να δημιουργεί γέφυρες πολιτισμού καλλιεργώντας δημοκρατικές συνειδήσεις μέσα από τέτοιου είδους διαδρομές. Τέτοιου είδους διδακτικές εκθέσεις που παρουσιάζουν διαδρομές ανθρώπων όπως ο Ρενάτο Μόρντο, ανθρώπων δηλαδή οι οποίοι έχουν διδάξει ήθος, αντοχή, επιμονή και στη δημιουργία και στο αποτέλεσμα, μπορεί να είναι αποτελεσματικότερες από το καλύτερο μάθημα στο σχολείο» δήλωσε από την πλευρά της η Αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου.
O Αντιδήμαρχος Αθλητισμού, Νεολαίας και Εθελοντισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης Νίκος Ζεϊμπέκης, σημείωσε ότι «η ζωή του χαρισματικού Ρενάτο Μόρντο ταιριάζει στη Θεσσαλονίκη» και απέδωσε τα εύσημα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Γκαίτε για την πρωτοβουλία.
Ακολούθως το λόγο πήρε ο Αντιπρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Λάζαρος Σεφιχά. «Εκφράζοντας την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης θέλω να συγχαρώ όλους τους φορείς που έκαναν πραγματικότητα αυτήν την έκθεση» είπε στην αρχή του χαιρετισμού του. Και πρόσθεσε ότι ο Ρενάτο Μόρντο ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα των γραμμάτων και των τεχνών, η οποία «έλαμψε αυτόφωτη αφήνοντας τόσο με το έργο της όσο κυρίως με τη στάση ζωής του μια ουσιαστική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές».
Τέλος, ο πρ. Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και νυν Αντιπρόεδρος του Μουσείου Ολοκαυτώματος, Γιάννης Μπουτάρης, ανέφερε ότι μια πόλη δεν μπορεί να “χτίσει” το μέλλον της εάν δεν γνωρίζει το παρελθόν της. «Αυτό που θέλουμε να αναδείξει το Μουσείο του Ολοκαυτώματος είναι η σημασία της Εβραϊκής παρουσίας στην Ελλάδα. Στόχος είναι να υπενθυμίζουμε το “δεν ξεχνώ” και το “ποτέ ξανά”» τόνισε μεταξύ άλλων.
Την υλοποίηση της έκθεσης υποστηρίζουν κι άλλοι εταίροι από το ομόσπονδο κρατίδιο, όπως το κοινοβούλιο του κρατιδίου της Ρηνανίας-Παλατινάτου. Όλες οι μεταφράσεις της έκθεσης από τα Γερμανικά στα Ελληνικά δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της συνεργασίας του Πανεπιστημίου Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ του Μάιντς (Τομέας Νέων Ελληνικών) και του Ιονίου Πανεπιστημίου της Κέρκυρας (Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας).
Ώρες λειτουργίας
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τις εξής ημέρες: Δευτέρα – Κυριακή 10:00-20:00 και στο Ινστιτούτο Γκαίτε: Δευτέρα 10.00 – 14.00, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη 10.00 – 19.00, Παρασκευή 15.00 – 19.00 και κάθε 2ο Σάββατο το μήνα 09.00 – 13.30.
