Ο Θεόδωρος Α.Κουτρούκης είναι πανεπιστημιακός και παρουσίασε το βιβλίο «Η κληρονομιά του Ζέιτενλικ» (εκδόσεις Ζήτρος)
Όταν ο Σπύρος Λαζαρίδης μου πρωτομίλησε για το βιβλίο που ετοίμαζε για το Ζέιτενλικ, δεν είχα φανταστεί τον όγκο και την ποιότητα της δουλειας του. Όταν πια εκδόθηκε, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα και ο συγγραφέας μου πρότεινε να το παρουσιάσω σε μια εκδήλωση. Δέχτηκα με χαρά κι επιχείρησα να πιάσω το νήμα που με συνδέει με τη Σταυρούπολη.
Ανέσυρα από τη μνήμη μου τους φαντάρους που φύλαγαν σκοπιά στον υψηλό κι επιβλητικό μαντρότοιχο του άλλοτε Στρατοπέδου Παύλου Μελά, που τόσο εντύπωση έκαναν στα παιδικά μου μάτια. Ακόμη και σήμερα έχω μεσα μου τις εικόνες με τα παλιά θαλάματα επί της οδού Λαγκαδά η Κωνσταντινουπόλεως, το Ψυχιατρείο, τον Άγιο Ελευθέριο και το ΑΓΝΟ. Τη διαδρομή προς τα καπνομάγαζα με τα αστικά λεωφορεία 27 και 36, όπου μπορουσες να μυρίσεις την βαριά οσμή των ανατολικών καπνών στα ρούχα των καπνεργατριών.
Με το Ζέιτενλικ με συνδέουν τρείς συναντήσεις. Η πρώτη ήταν όταν ο Σπύρος Λαζαρίδης διοργάνωσε μια ξενάγηση στα τοπόσημα/μνημεία της δυτικής όχθης της πόλης που ξεκίνησε από την Αγία Παρασκευή και κατέληξε στο στρατόπεδο. Μου ειχε κάνει εντύπωσε το ζωηρό ενδιαφέρον και η βαθιά γνώση του για την τοπική ιστορια. Η δεύτερη συνάντηση ήταν όταν το 1992 ήμουν στρατιώτης και συνοδός σε ένα καμιόνι στο δρομολόγιο Ξάνθη- Αθήνα. Τότε κοιμήθηκα ένα βράδυ στο στρατόπεδο και με άδεια του αξιωματικού υπηρεσίας μπόρεσα να κάνω μια περιήγηση στο χώρο που συνδέθηκε με απόκληρους και μάρτυρες. Η τρίτη και τελευταια συνάντηση ήταν στα παιδικά παραμύθια της γιαγιάς, που όπως έχω ξαναγράψει δεν ειχαν βασιλοπούλες. Σε αυτά πρωταγωνιστούσαν θεόρατοι ΝΑΖΙ οπλισμένοι σαν αστακοί. Μοχθηρό ρόλο στην πλοκή έπαιζαν και οι αχρείοι ντόπιοι συνεργάτες τους που στις παιδικές μου εικόνες ανέκριναν μία μικρόσωμη γυναίκα. Την χτυπούσαν στο κεφάλι με τον υποκόπανό από το ντουφέκι και την μαστίγωναν στην πλάτη της με δερμάτινη ζώνη που κατέληγε σε μια μεταλλική αγκράφα. Σε αυτό το παραμύθι συναντήθηκα ξανά με το Σπύρο στη σελ. 483 του βιβλίου του.
Η «Κληρονομιά του Ζέιτενλικ» είναι ένα έργο σπουδαίας αρχειακής δουλειάς. Επιχειρεί να πιάσει το διαχρονικό σφυγμό των ανθρώπων μιας περιοχής και να αφουγκραστεί τα βάσανα, τις αγωνίες, τους φόβους αλλα και τις ελπίδες των βιοπαλαιστών που έζησαν τοσο κοντά στα προσφυγικά θαλάματα, ώστε τις νύχτες άκουγαν ο ένας την ανάσα του άλλου. Ακτινογραφεί την ανθρωπολογία μιας περιοχής χτυπημένης από την προσφυγιά και την αστυφιλία. Αλλα που δεν έχασε ποτέ τη συλλογική και ατομική λαχτάρα για επιβίωση και την ονειροπόληση για ένα καλύτερο αύριο.
Διαβάζοντας το βιβλίο ένιωσα ότι θα ήθελα να ήμουν μια σελίδα από τίς εμπειρίες των κατοίκων του Ζέιτενλικ που αλλάζαν, καθώς άλλαζε η Ελλάδα μαζι τους. Διαβάζοντας το πόνημα του Λαζαρίδη ένιωσα ότι σε μια άλλη εποχή θα μπορούσα να φωνάξω «Ich bin Stavroupoliner”.
