Ο ΓΟΕΒ υποχρεούται τώρα να δημιουργήσει ράμπες που θα επιτρέπουν στα ζώα να ανεβαίνουν και να απεγκλωβίζονται από τα φρεάτια
Μια πρωτοποριακή απόφαση εκδόθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος για την προστασία των εκατοντάδων ζώων που παγιδεύονται στα αρδευτικά φρεάτια, με αφορμή σχετική εισήγηση του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου.
Ειδικότερα, η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του ΥΠΕΝ, λαμβάνοντας υπόψιν τις παρατηρήσεις του Φορέα Διαχείρισης στο πλαίσιο γνωμοδότησης για το έργο «Λειτουργία του υφιστάμενου αρδευτικού δικτύου της περιοχής δικαιοδοσία του ΓΟΕΒ Πεδιάδων Θεσσαλονίκης – Λαγκαδά» στους δήμους Βέροιας, Σκύδρας, Πέλλας και Χαλκηδόνας, περιέλαβε στους περιβαλλοντικούς όρους του έργου την υποχρέωση να κατασκευάζονται ράμπες που θα επιτρέπουν στα ζώα να σκαρφαλώνουν και να απεγκλωβίζονται από τα φρεάτια, τα οποία έχουν βάθος 2 μέτρα.
Εντός της περιοχής ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης υπάρχουν κατά προσέγγιση 600 τέτοια κομβικά φρεάτια. «Τα εγκλωβισμένα ζώα που παρατηρούνται είναι κυρίως άνουρα αμφίβια (βάτραχοι και φρύνοι), φίδια και νεροχελώνες, αλλά και μικροθηλαστικά. Πολλά από αυτά ανήκουν σε αυστηρώς προστατευόμενα είδη και είδη κοινοτικής σημασίας, όπως η βαλτοχελώνα, η γραμμωτή νεροχελώνα, το νερόφιδο, ο λαφιάτης και ο πηλοβάτης», αναφέρει η υπεύθυνη παρακολούθησης βιοποικιλότητας του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, βιολόγος, Λυδία Αλβανού.
Τα ζώα παγιδεύονται στα τσιμεντένια αρδευτικά φρεάτια και πρέπει να περιμένουν να ξαναγεμίσουν με νερό την επόμενη αρδευτική περίοδο για να απελευθερωθούν. Στο μεταξύ, πολλά πεθαίνουν από ασιτία και αφυδάτωση ή αρρωσταίνουν από μύκητες και βακτήρια, με κίνδυνο να μεταφερθούν οι αρρώστιες στους πληθυσμούς των ειδών.
«Έχουμε διαπιστώσει το πρόβλημα αυτό στις αγροτικές ζώνες των Πρεσπών, της Ηγουμενίτσας και της Θεσσαλονίκης εδώ και πολλές δεκαετίες. Για πρώτη φορά το διαπιστώσαμε το 1986, όταν εκπονούσαμε την διπλωματική μας στην περιοχή των Πρεσπών. Είχαμε κάνει τότε πολλές εισηγήσεις για να βρεθεί μία λύση. Το 2010, στο Σχέδιο Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, είχα προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Δεν έγινε όμως τίποτα, καθώς αναμένονταν η μετατροπή του δικτύου σε κλειστό», αναφέρει ο μελετητής βιολόγος Δημήτρης Μπούσμπουρας.
Το 2015 πραγματοποιήθηκε συστηματική καταγραφή των αμφιβίων και ερπετών στην Προστατευόμενη Περιοχή Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και Αλυκής Κίτρους. Διαπιστώθηκε μεγάλος αριθμός ζώων εγκλωβισμένων στα φρεάτια αυτά, σε αριθμούς που κυμαινόντουσαν από 1 έως 10 ή και περισσότερα ζώα ανά φρεάτιο.
Μετά από πολλή αναζήτηση, ο Φορέας Διαχείρισης και οι ερευνητές Δημήτρης Μπούσμπουρας και Ηλίας Στραχίνης κατέληξαν σε μία πρόταση ως λύση, η οποία θα έπρεπε να είναι σχετικά εύκολη στην τοποθέτηση, ανθεκτική στην πίεση του νερού και την διάβρωση και όχι μεγάλου κόστους. Πρότειναν λοιπόν την τοποθέτηση στα φρεάτια ραμπών εξόδου που αποτελούνται από πλαστικό πλέγμα του εμπορίου, στηριζόμενο με καμπυλωτά στηρίγματα υδρορροής στις εσωτερικές πλευρές των φρεατίων, περιμετρικά, έτσι ώστε να σχηματίζουν στενή ράμπα με κλίση 45 μοιρών από τον πάτο του φρεατίου έως την κορυφή τους.
Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών έργων του έργου που αφορά τη λειτουργία του προαναφερθέντος έργου του ΓΟΕΒ (Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων) επιβάλει την τοποθέτηση αυτών των ραμπών. Αν και προς το παρόν αφορά μόνο τους Δήμους Βέροιας, Σκύδρας, Πέλλας και Χαλκηδόνας, το μέτρο θα πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις περιοχές, όπου υπάρχει το αντίστοιχο πρόβλημα.
*Φωτό: αμφίβια παγιδευμένα στο αρδευτικό δίκτυο Χαλάστρας/ Δημήτρης Μπούσμπουρας
