8 πράγματα που θα θυμάσαι αν μεγάλωσες στα δυτικά της παλιάς Θεσσαλονίκης
Ποια πράγματα έχουν μείνει ανεξίτηλα στη μνήμη
Ο τόπος στον οποίο γεννιέσαι και μεγαλώνεις, εκεί που χτίζεις τις αναμνήσεις σου και εκεί που επιστρέφεις όταν σε πλημμυρίζει η νοσταλγία, είναι με έναν τρόπο το σήμα κατατεθέν σου. Αυτό που σε ξεχωρίζει, ακόμα κι αν μετράς πια πολλές δεκαετίες στην πλάτη σου. Αν πέρασες τα ομορφότερά σου χρόνια στα δυτικά, έπαιζες στις αλάνες τους και πήγες σχολείο στις αυλές τους, τότε είναι πολύ πιθανό να θυμάσαι τα παρακάτω – ή ακόμα πιθανότερο κάποιος, κάπου, κάποτε να στα έχει διηγηθεί:
1. Ο μπαρμπα Νικολής με το πεντανόστιμο σάμαλι
Γνωστός Νεαπολίτης, ο μπαρμπα Νικολής γλύκανε πολλές γενιές με το σάμαλί του και όλοι τον θυμούνται με αγάπη πραγματική. Από τα μέσα του ’50 μέχρι τις αρχές του ’80, ο περίφημος γλυκοπώλης περιφερόταν στις γειτονιές και διαλαλούσε την πραμάτεια του. «Σάμαλι αράπικο» φώναζε και τα παιδιά έκαναν κύκλο γύρω του για να αγοράσουν εκείνο με το αμυγδαλάκι. Έμενε σε μία πάροδο της Ρήγα Φερραίου.
2. Το ΠΡΟΠΟ του Πυθαγόρα
Το πρώτο προποτζίδικο της δυτικής Θεσσαλονίκης άνοιξε τη δεκαετία του 1960 στην Ηλιούπολη, στη σημερινή Καραολή και Δημητρίου. Ο «Πυθαγόρας» βρισκόταν στην πιάτσα της περιοχής, εκεί που ήταν συγκεντρωμένα όλα τα μαγαζιά – στέκια. Απέναντι από το πρακτορείο, στο καφενείο του Λάκη μαζεύονταν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία για να παίξουν τάβλι και πάστρα (ξερή με έξι φύλλα). Σε εκείνη τη γειτονιά δημιουργήθηκαν μετέπειτα δύο δυναμικοί αθλητικοί σύλλογοι: ο Ορφέας Ηλιούπολης και ο Όμιλος Σκακιστών Ηλιούπολης.
3. Η ομάδα του Φοίνικα Πολίχνης
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη τον Νοέμβριο του 1971 στη Δράμα. Ήταν η χρονιά που η ομάδα ποδοσφαίρου «Φοίνικας Πολίχνης» έπαιζε στο πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής. Το συγκεκριμένο καρέ είναι από τον αγώνα με τον Πανδραμαϊκό.
4. Στη Λακούβα με τις μηχανές
Φωτογραφία του Γιώργου Χαραλαμπίδη
Πριν ανεγερθούν οικοδομές στην Άνω Ηλιούπολη, στα αναξιοποίητα ακόμα χωράφια, οι μηχανόβιοι της εποχής εξασκούνταν σε θεαματικές βόλτες πάνω στις δύο ρόδες. Έφτιαχναν αναχώματα και έκαναν διάφορες φιγούρες με τα χέρια γερά στο τιμόνι και το κράνος στο κεφάλι ως απαραίτητο αξεσουάρ.
5. Το «Αγνό» με γάλα και τυριά
Στην οδό Παναγή Τσαλδάρη, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Νεάπολη, βρισκόταν το «Αγνό». Το κεντρικότερο μαγαζί που πουλούσε γάλα και τυροκομικά προϊόντα γύρω στο 1970 φτιάχτηκε από τον Θανάση Νικολαΐδη και τη γυναίκα του, την Αγνή. Για όποιον δεν μπορούσε να περάσει μια βόλτα για τα ψώνια του, ο κύριος Θανάσης μοίραζε το γάλα στα σπίτια με το ποδήλατό του. Με αναλλοίωτη τη θέση του μέσα στα χρόνια, το περίπτερο της φωτογραφίας βρίσκεται ακόμα στο ίδιο σημείο.
6. Το πρώτο λεωφορείο στην Πολίχνη
Η αστική συγκοινωνία έφτασε στην Πολίχνη το 1957 για πρώτη φορά. Το πρώτο λεωφορείο απεικονίζεται στη φωτογραφία. Το τέρμα του δρομολογίου ήταν επί της οδού Μαυρομιχάλη, κάτω από το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο.
7. Το σινέ «Μαριλένα»
Με γενική είσοδο δέκα δραχμές, το σινέ «Μαριλένα» απεικονίζεται στη φωτογραφία, στα πρώτα χρόνια του στην οδό Αγαθουπόλεως. Στο ταμείο κάθεται η σύζυγος του ιδιοκτήτη, που είχε και ένα από τα πρώτα φωτογραφεία στη Νεάπολη, στην οδό Παναγή Τσαλδάρη. Ο πρώτος κινηματογράφος της περιοχής, βέβαια, δημιουργήθηκε το 1943 στην ταράτσα του υφαντουργείου του Μίγγα στην οδό Ρήγα Φερραίου.
8. Το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ
«Στην Ηλιούπολη μένω, δίπλα στο ΑΓΝΟ». Αν και στην ουσία βρισκόταν στο όριο με την Σταυρούπολη, το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ ήταν αυτό που χρησιμοποιούσαν πολλοί Ηλιουπολίτες για να εξηγήσουν σε κάποιον τρίτο τον τόπο κατοικίας τους. Εγκαταστάθηκε στον κεντρικό δρόμο της Καραολή και Δημητρίου (πρώην Ιωάννου Μεταξά) στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όπου και έμεινε περίπου σαράντα χρόνια, μέχρι την μεταφορά του στον Λαγκαδά.