Το κόκκινο καπνομάγαζο στη Σταυρούπολη. ‘Ενα κτήριο γεμάτο ιστορία (φωτό-vid)

Αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά κτήρια στον δήμο Παύλου Μελά

Κρύβει μέσα του την ιστορία μιας ολόκληρης εποχής, της εποχής που ο καπνός ήταν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης και αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια στον δήμου Παύλου Μελά.

Το κόκκινο καπνομάγαζο στην Σταυρούπολη είναι γνωστό και ως καπαναποθήκη Καραμανλή αφού κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια μιας από τις θητείες του Κωνσταντίνου Καραμανλή –μεταξύ 1955 και 1963.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αγοράστηκε από τον Εθνικό Οργανισµό Καπνού, υπό την ιδιοκτησία του οποίου λειτουργούσε µέχρι το 2002. Αργότερα πέρασε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, ενώ σήµερα, έπειτα από παραχώρηση, ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. 

Είναι επίσης πολύ γνωστό, γιατί στον εξωτερικό τοίχο του υπήρχε το µνηµειακών διαστάσεων έργο τέχνης του χαράκτη Τάσσου Αλεβίζου και της συντρόφου του Λουκίας Μαντζώρου, µε τίτλο «Καλλιέργεια καπνού», το οποίο αποτελεί πλέον ένα από τα µόνιµα εκθέµατα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Το κτίριο αποτελείται από υπόγειο και τέσσερις ορόφους συνολικού εμβαδού 14.200 τετραγωνικών μέτρων.

Κατά τη δεκαετία του ’80 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90 εργάζονταν στα καπνά 15.000 άνθρωποι στη Θεσσαλονίκη. Όμως, μετά το 1997, οπότε η νέα ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική κατηύθυνε τους αγρότες σε νέες καλλιέργειες, ο καπνός γνώρισε κρίση, η καλλιέργεια και η επεξεργασία του «εγκατέλειψαν» τη Θεσσαλονίκη και περιορίστηκαν στην Κατερίνη, το Πολύκαστρο Κιλκίς, την Καβάλα και την Ξάνθη.

Η απομάκρυνση των επικίνδυνων φυτοφαρμάκων από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

Ωστόσο η ιστορία του καπνού άφησε μία ανοιχτή «πληγή» στον δήμο Παύλου Μελά, καθώς επικίνδυνα απόβλητα ανήκαν στον Εθνικό Οργανισμό Καπνού και δεν καταστράφηκαν, όπως προβλεπόταν, με αποτέλεσμα να παραμείνουν στο κτήριο που το 2005 παραχωρήθηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης.

Δεκαπέντε χρόνια μετά, στις αρχές του 2020, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, κατόπιν συνεργασίας με τη διοίκηση του δήμου Παύλου Μελά δρομολόγησε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες και έτσι ευοδώθηκαν οι προσπάθειες μετά την ανάδειξη αναδόχου για την υλοποίηση του έργου «Απομάκρυνση φυτοφαρμάκων από το κτίριο του πρώην Εθνικού Οργανισμού Καπνού στη Σταυρούπολη».

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή τα ληγμένα γεωργικά φάρμακα και κενά συσκευασίας, τα οποία απομακρύνθηκαν σε μία ιδιαίτερα δύσκολη επιχείρηση, αναλύονται ως εξής: 403 μεταλλικά δοχεία με σακίδια φωσφορούχου αργιλίου, 188 χαλύβδινες φιάλες κενές και με περιεχόμενο υγροποιημένο αέριο υπό πίεση Βρωμιούχο Μεθύλιο, επτά πλαστικά δοχεία κενά και με περιεχόμενο 2,2-dichlorovinyl dimethyl phosphate (DDVP, diclorvos) και δύο μεταλλικά δοχεία κενά με πυρεθρίνη.