Η ενημέρωση εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των επιπτώσεων που έχει στην υγεία
Η σημασία της έγκυρης ενημέρωσης στο ζήτημα των επιπτώσεων που έχει η περιβαλλοντική κρίση στην υγεία αναδείχθηκε στη χθεσινή, δεύτερη για το 2024, εκδήλωση του Λαϊκού Επιμορφωτικού Πανεπιστημίου του δήμου Νεάπολης-Συκεών με ομιλητές τέσσερις διακεκριμένους επιστήμονες και τη συμμετοχή πλήθους κόσμου και ιδιαίτερα νέων, σπουδαστών και σπουδαστριών νοσηλευτικών και παραϊατρικών σχολών.
Στο στοιχείο αυτό στάθηκε και ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών ο οποίος καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες σημείωσε, απευθυνόμενος ιδιαίτερα στους σπουδαστές, ότι «χρήσιμος πολίτης είναι ο ενημερωμένος πολίτης».
Ο Σίμος Δανιηλίδης αφού ευχαρίστησε τον Θεόδωρο Δαρδαβέση, τη Θεοδώρα Παπαμήτσου, τον Αθανάσιο Πέγιο και τον Παναγιώτη Μπαμίδη για την αποδοχή της πρόσκλησης και την συμμετοχή τους στην εκδήλωση, αναφέρθηκε στα επιστημονικά δεδομένα σύμφωνα με τα οποία η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση αιωρούμενων καρκινογόνων σωματιδίων στην Ευρώπη.
Υπενθύμισε ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα 9 τ.μ πρασίνου ανά κάτοικο είναι το ελάχιστο αποδεκτό ποσοστό, την ώρα που στη Θεσσαλονίκη είναι μόλις 1,7 τμ.
Επεσήμανε ότι η κλιματική αλλαγή μετατράπηκε σε κρίση πολύ νωρίτερα από ότι υπολόγιζαν ακόμη και οι πιο δυσοίωνες προβλέψεις και αφού σημείωσε ότι ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα του κλιματικού χάους, αναφέρθηκε στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε τοπικό επίπεδο επαναλαμβάνοντας την ανάγκη για μεταφορά της ΔΕΘ στα δυτικά της πόλης και της δημιουργίας στη θέση της μητροπολιτικού πάρκου.
Από την πλευρά τους οι τέσσερις διακεκριμένοι επιστήμονες στις ομιλίες τους ανέλυσαν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην υγεία όλων μας, την ισορροπία πλανητικής και ανθρώπινης υγείας καθώς και την αξιοποίηση της τεχνολογίας τόσο στην καταγραφή των περιβαλλοντικών ζητημάτων όσο και την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας που προκαλούν.
Πιο συγκεκριμένα ο καθηγητής Υγιεινής-Κοινωνικής Ιατρικής στο τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ Θεόδωρος Δαρδαβέσης σημείωσε ότι το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος υπάρχει από την αρχαιότητα και έχει καταγραφεί και στη χαρακτηριστική ρήση του Βασιλιά Σολομώντα «Εσχάρα άνδραξι και ξύλα πυρί, ανήρ δε λοίδορος εις ταραχήν μάχης».
Ωστόσο όπως τόνισε στις μέρες μας το πρόβλημα γίνεται εντονότερο επειδή υπεισέρχεται σε μεγαλύτερο βαθμό ο ανθρώπινος παράγοντας και ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισής του είναι η σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων μας.
«Ρύπανση ή μόλυνση της ατμόσφαιρας είναι η αυξημένη περιεκτικότητα του αέρα με ξένες ουσίες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην υγεία των ανθρώπου ή να επιφέρουν το θάνατο» ανέφερε ο κ. Δαρδαβέσης και πρόσθεσε ότι οι επιδράσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία του ανθρώπου μπορούν να είναι βραχυχρόνιες όπως για παράδειγμα δηλητηριάσεις και δυσπνοϊκά φαινόμενα ή και μακροχρόνιες που συσχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα.
Διευκρίνισε ότι σημαντικός παράγοντας ρύπανσης είναι και το διοξείδιο του θείου το οποίο οξειδώνεται στην ατμόσφαιρα και προκαλεί τα θειικά αερολύματα που επηρεάζουν τις παθήσεις άσθματος αλλά και η ρύπανση εσωτερικών χώρων που προκαλεί η χρήση μη οικολογικών υλικών όπως είναι τα οικοδομικά και μονωτικά υλικά, οι βαφές, τα τσιγάρα, οι θερμικές και ηλεκτρικές μονώσεις το μαγείρεμα αλλά και το έδαφος που ανοικοδομήθηκε το κτίριο. Άλλες πηγές που επιβαρύνουν καθοριστικά το περιβάλλον είναι τα φυσικά φαινόμενα, εκρήξεις ηφαιστείων, πυρκαγιές δασών ,πυρηνικά ατυχήματα, οι έρημοι, τα έλη, οι βιομηχανικές μονάδες και κάθε είδους ακτινοβολία .Η αναζωογόνηση της γης και η αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας αποτελούν μονόδρομο και συνεπώς η ανάπτυξη μιας συνδυασμένης σε παγκόσμιο επίπεδο στρατηγικής κρίνεται επιβεβλημένη κατέληξε ο κ. Δαρδαβέσης.
Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η καθηγήτρια ιστολογίας εμβρυολογίας του τμήματος ιατρικής του ΑΠΘ Θεοδώρα Παπαμήτσου η οποία ανέλυσε το θέμα πλανητική και ανθρώπινη υγεία- τεχνολογία και υγεία.
«Σύμφωνα με τον ΠΟΥ ως υγεία ορίζεται η κατάσταση της πλήρους σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας» ανέφερε η κ. Παπαμήτσου και διευκρίνισε ότι η πλανητική υγεία αναφέρεται στην υγεία του πλανήτη συνολικά, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων και οικοσυστημικών πτυχών.
Όπως είπε η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι γεγονός που επηρεάζει με πολλούς τρόπους την ανθρώπινη ύπαρξη και υγεία. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε την άνοδο της στάθμης της θάλασσας η οποία έχει πολλές δυσμενείς επιδράσεις στη δημόσια υγεία.
Επεσήμανε ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον κίνδυνο και την κατανομή πολλών μολυσματικών ασθενειών όπως αυτοί που μεταδίδονται με φορείς, τρόφιμα και νερό.
«Συγκεκριμένα παρατηρείται αλλαγή στην κλιματική καταλληλόλητα για τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός ,η ελονοσία και η ανάπτυξη αρκετών παθογόνων βακτηρίων» σημείωσε η κ. Παπαμήτσου και κατέληξε ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να επιδράσει και στη σφαίρα της ψυχικής υγείας αλλά και στη φυσιολογική διαδρομή της κύησης με δυσχερείς επιπλοκές στο έμβρυο και την ανάπτυξή του.
Στη συνέχεια ο Αθανάσιος Πέγιος, επιμελητής της Παιδοχειρουργικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου μίλησε για την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που οφείλεται και στην τεράστια ανάπτυξη της Τεχνολογίας. «Οι ακτινοβολίες υπάρχουν στο περιβάλλον πριν από μας προέρχονται από το διάστημα, τον Ήλιο και τους άλλους αστέρες, εκπέμπονται από ραδιενεργά στοιχεία που υπάρχουν στο υπέδαφος, τις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά ακόμα και από το ίδιο μας το σώμα. Κι εμείς σε ένα βαθμό είμαστε ραδιενεργοί» επισήμανε. Διακρίνονται όπως είπε σε ιοντίζουσες, όπως η υπεριώδης ακτινοβολία, οι ακτίνες Χ στην ιατρική κ.α. που είναι βλαβερές και μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες, που είναι χαμηλής συχνότητας. «Δεν δαιμονοποιούμε φυσικά τις ιατρικές εξετάσεις όπως είναι η αξονική τομογραφία αλλά οι επαγγελματίες Υγείας πρέπει να τις χρησιμοποιούν με φειδώ και δη στις μικρές ηλικίες», επισήμανε. Ακτινοβολίες μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μας και από τροφές ή υγρά που πίνουμε όπως π.χ. το νερό με «κάλιο 40». «Ακτινοβολία εκπέμπει πάνω μας αλλά και στα σπίτια μας το υπέδαφος, η Γη, γι’ αυτό όσο πιο ψηλά βρισκόμαστε τόσο πέφτει και το επίπεδο της ακτινοβολίας που δεχόμαστε» ανέφερε. Σύμφωνα με μελέτες ένα μεγάλο ποσοστό των βλαπτικών ακτινοβολιών οφείλονται κατά 55% στην ύπαρξη ραδονίου. Όπως είπε ο ομιλητής το στοιχείο αυτό υπάρχει στον πλανήτη μας, εκλύεται από το υπέδαφος και τα γρανιτικά πετρώματα και είναι φυσική πηγή ακτινοβολίας (ιοντίζουσας). Μάλιστα ο νομός Θεσσαλονίκης σύμφωνα με την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και οι νομοί Χαλκιδικής, Καβάλας, Ξάνθης και το νησί της Ικαρίας έχουν από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ραδονίου στο έδαφός τους που ενοχοποιείται ακόμα και για καρκίνο.
Υπογράμμισε τέλος ότι ο καλός και συνεχής αερισμός των κλειστών χώρων και των σπιτιών μας είναι η βασική προστασία μας από το ραδόνιο.Ο Παναγιώτης Μπαμίδης, καθηγ. Ιατρικής ΑΠΘ και διευθυντής του εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας το οποίο διαθέτει πάνω από 70 ερευνητές και 11 ερευνητικές ομάδες μιλώντας για τη χρήση της Τεχνολογίας στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Υγεία αναφέρθηκε σε αποτελέσματα ερευνών του εργαστηρίου του για τη βελτίωση των υπηρεσιών Υγείας και την προαγωγής της συνολικά, μέσω της ψηφιακής καινοτομίας ώστε να είναι αποτελεσματικές, στον τομέα της πρόβλεψης, της διάγνωσης και της θεραπείας αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, της ανάπτυξης, της εκπαίδευσης κ.α.
«Ο δήμος σας αξιοποιεί πάνω από δύο δεκαετίες κομμάτια μετρήσεων του εργαστηρίου μας από τις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες από κεραίες κινητών και διάφορες άλλες πηγές» πρόσθεσε. Μίλησε ακόμα για τα 10 χρόνια από την ίδρυση του «ζωντανού εργαστηρίου Μελέτης της ζωής και της Ευζωΐας», για το «έξυπνο σπίτι», στην Παθολογική του Ιπποκρατείου αλλά και για το κοινωνικό «ρομπότ ARI» με τη βοήθεια του οποίου εξετάστηκε αν βελτιώνεται η ποιότητα της ζωής του ασθενούς.
Αναφέρθηκε επίσης σε τεχνικές και τεχνολογίες που αναπτύσσονται για την βελτίωση της σωματικής και της νοητικής κατάστασης των ασθενών και σε σημαντικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο εργαστήριο του ΑΠΘ αλλά και καμπάνιες με αισθητήρες μετρήσεων για τους ρύπους στην πόλη. Ο καθηγητής παρουσίασε εν συντομία στο κοινό ένα τέτοιο ερευνητικό πρόγραμμα το ολοκληρωμένο σύστημα φροντίδας υγείας LLM care για το οποίο είναι σε συνεννόηση με το δήμο Νεάπολης-Συκεών προκειμένου να εφαρμοστεί ενώ ανέφερε τέλος ότι προχωρά η δημιουργία ενός νέου εργαστηρίου στο ΑΠΘ που θα μελετά τον εγκέφαλο.
Την εκδήλωση συντόνισε η υπεύθυνη του ΛΕΠ, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Ειρήνη Καγιαμπίνη ενώ εκτός από τους σπουδαστές και της σπουδάστριες του ΔΙΕΚ Δημόκριτου, στο κοινό βρέθηκαν οι: Δημήτρης Απατσίδης, πρόεδρος ΚΕΥΝΣΓιάννης Ζαρίφης αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας και Αστυνόμευσης, οι Θανάσης Δεντσικιώτης και Μηνάς Στιντσιούδης, δημοτικοί σύμβουλοι, η Χριστίνα Τερζή, πρόεδρος τοπικού συμβουλίου Νεάπολης, ο Κώστας Ταχτατζής πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Πεύκων, ο Γιώργος Βουκουρεσλής, η Σοφία Ιακωβίδου και η Κλεονίκη Ξιμίνη τοπικοί σύμβουλοι ενότητας Νεάπολης, η Αλεξάνδρα Βόζιου τοπική σύμβουλος Αγίου Παύλου, η Ρένα Αυγερινού τοπική σύμβουλος Συκεών, η Δέσποινα Αρζόγλου τοπική σύμβουλος Πεύκων, η ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής του ΑΠΘ Χαρίκλεια Χατζησεβαστού-Λουκίδου, η καθηγήτρια Οικολογίας του ΑΠΘ Μυρτώ Πυροβέτση, η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας Δώρα Κοκοζίδου, η αν. προϊσταμένη του τμήματος Απασχόλησης, Επαγγελματικού προσανατολισμού, Εθελοντισμού και Προαγωγής της υγείας του δήμου Νεάπολης- Συκεών Νικολέττα Δαλάτση η υπεύθυνη του δωρεάν προγράμματος του δήμου «Μια μαία για σένα» Νατάσσα Σταμκοπούλου και η γυναικολόγος στα Ιατρεία του δήμου Νεάπολης-Συκεών Σοφία Γραμμένου.
